قوطی و پروفیل معمولا در صنعت، بهجای هم استفاده میشوند؛ اما این دو تفاوتهایی دارند که اطلاع از آنها خالی از لطف نیست و بهتر است به عنوان یک مختصص این حوزه از آنها مطلع باشید.
پروفیل قطعات فلزی طویل است که سطح مقطع یکسان دارند و یک نام کلی است. قوطی آهنی نوع خاصی از پروفیل آهنی محسوب میشود که دارای سطح مقطع مربع و مستطیل شکل و توخالی است. یکی از تفاوتهای مهم این دو محصول، ترکیب شیمیایی موجود در ساختار آنها است و تفاوتهای دیگر شامل خاصیت کشسانی، تحمل فشار، میزان انعطافپذیری و دیگر خواص فیزیکی هستند.
در این مطلب قصد داریم شما را با تعریف و تاریخچه قوطی پروفیل آهنی، انواع آن، کاربردها و مزایای آن آشنا کنیم.
پروفیلها از جنس فولاد توخالی ساخته میشوند که در ساختمانسازی و صنعت و برای استحکام سازه کاربرد دارند. طراحی آنها، بر اساس کاربرد مورد نظر صورت میگیرد. تقسیمبندی این مقاطع فولادی با توجه به شکل، کاربرد، سایز و جنس انجام میشود.
بهطورکلی تمامی مقاطع فولادی، پروفیل نام دارد؛ اما در صنعت ساختوساز، دو نوع پروفیل باز و بسته وجود دارد. ورق سیاه، ماده اولیه ساخت هر دو گروه پروفیل بسته و باز است و همانطور که گفته شد، کاربرد آنها، بهواسطه شکل ظاهری این قوطیهای فلزی مشخص میشود.
بهطورکلی برای تولید پروفیل، از دو روش نورد گرم یا سرد استفاده میشود که در هر روش، مقاطع مختلف پروفیل تولید میشود. پروفیلهای ساخته شده با نورد گرم شامل میلگرد، ناودانی، سپری، تسمه ورق، قوطی شکل معمولی، پروفیلهای لولهای و غیره هستند که از شمشهای فولادی تولید میشوند. در روش نورد سرد، ورقهای فولادی را با روش پرس یا خم کردن شکل میدهند. کاربرد این نوع پروفیلها، بیشتر برای سازههای سبک، مثل ناودانیها است.
استفاده از قوطی پروفیل برای اولینبار در ایران، برای ساخت درب و پنجره در چهارچوبهای چوبی بود. چرا که در آن زمان، جنگ جهانی دوم به پایان رسیده بود و جمعیت به طور ناگهانی افزایش یافته بود و باید خانههای جدید، ساخته میشد.
بهطورکلی، چند سال پس از جنگ جهانی دوم از قوطی پروفیل استفاده شد. شخصی به نام مانسمن، اولین کارخانه تولید پروفیل را احداث کرد. در آن زمان، این شخص در رولهای ورقمانند، سوراخهایی به شکل اریب ایجاد کرد تا امکان ساخت مقاطع به وجود آید. چندین سال بعد، در این زمینه پیشرفتهایی رخ داد و ساخت پروفیل به شکلهای مختلفی انجام شد.
در آن زمان فردی به نام «پیگر»، به تولید مقاطع توخالی آهنی و بدون درز پرداخت و این روند انجام شد تا اینکه در جنگ جهانی دوم، جوشکاری به پیشرفت زیادی رسید. سپس ساخت پروفیل هم به طور پیشرفتهتری انجام شد و در بین مردم طرفداران زیادی پیدا کرد.
در ابتدای ساخت آهن پروفیل، شکلات مختلفی برای بهکارگیری آن وجود داشت. نحوهی اتصال پروفیلها، یکی از این مشکلات بهحساب میآمد که با اختراع بست در سال 1937، این مشکل برطرف شد. از همان موقع، کاربردهای مختلفی از جمله مقاومسازی ساختمان، برای قوطی پروفیل آهن ایجاد شد.
حال که با مفهوم و تاریخچه پروفیل آشنا شدید، باید بگوییم که این قوطیهای آهنی دستهبندیهای مختلفی دارند که بر اساس کاربرد، جنس، شکل و ابعاد و غیره مشخص میشود. پروفیلها از نظر کاربرد، به دو دسته کلی ساختمانی و صنعتی تقسیم میشوند. پروفیلهای ساختمانی، پروفیلهایی هستند که به طور گسترده در ساختمانسازی استفاده میشوند. برای ساخت این نوع پروفیل، سه روش نورد گرم، سرد و مرکب، بکار برده میشود.
پروفیل صنعتی همانطور که از نامش پیدا است، کاربرد گستردهای در صنایع مختلف همچون خودروسازی، نظامی و غیره دارند. در ساخت این پروفیلها، نیاز به رعایت استانداردهای مختلف است و سختی کار و حساسیت زیادی در ساخت آن وجود دارد؛ به همین دلیل در ایران نمیتوان قوطی پروفیل صنعتی را تولید کرد.
میتوان پروفیلها را از نظر جنس به انواع آلومینیوم، استیل، گالوانیزه و کامپوزیتی تقسیم کرد.در واقع جنس پروفیل از عوامل اصلی موثر بر قیمت قوطی پروفیل میباشد. دستهبندی پروفیلها بر اساس شکل و ابعاد نیز شامل دو گروه باز و بسته است. پروفیلهای باز شامل پروفیل فرانسوی، پروفیل کلاهی، پروفیل سپری و پروفیل Z و پروفیلهای بسته شامل کلافی، HSS، لنگه دری، مربعی و مستطیلی هستند. در ادامه بیشتر با این قوطیهای پروفیل آشنا خواهید شد.
یکی از پُرکاربردترین قوطیهای آهنی، قوطی ستونی است و کاربردهای مختلفی در ستونهای ساختمان، استفاده در کارگاهها، انبارها و ساخت سوله دارد. قوطی پروفیل ستونی دارای دو دسته کلی ستونی صنعتی و ستونی ساختمانی هستند.
پروفیل سبک یا قوطی مبلی، خصوصیات متنوع و عالی دارند و به همین دلیل در مواردی همچون ساخت کانکس، اگزوز، لوازم خانگی، دوچرخه، مبلمان و غیره کاربرد دارند. قیمت قوطی سبک یا مبلی باتوجهبه وزن آن مشخص میشود.
ساخت پروفیل سبک با ورق سرد با ضخامت 0.7 الی 1.5 میلیمتر انجام میشود. سطح مقطع قوطی مبلی میتواند به شکلهای دایرهای، چهارگوش، سهگوش و یا ترکیبی باشد. قوطی سبک با سطح مقطع مستطیلی شکل یا قوطی مبلی با سطح مقطع مربع (مثلاً قوطی 4*4 سبک)، رایجترین پروفیلهای مبلی سبک در بین مصرفکنندگان است.
نام دیگر قوطی صنعتی، پروفیل سنگین است. این محصول کاربردهای مختلفی در صنایعی همچون صنایع نظامی، تابلوهای تبلیغاتی، پلها و سازههای فلزی بزرگ دارد. همچنین برای ستون و باکسهای فلزی موجود در ساختمانهای تولید شده در کارخانهها، ساخت خرپاهای عظیم و ساخت تجهیزات و ماشینآلات صنعتی، از قوطی صنعتی استفاده میشود.
استحکام بینظیر و ابعاد بزرگ این محصولات فولادی، بارزترین مشخصهی پروفیلهای صنعتی بهحساب میآید. این ویژگی سبب تحمل انواع آسیبها و ضربات احتمالی، استحکام کششی و توان باربری بسیار بالا میشود.
پروفیل باز سپری شبیه به حرف انگلیسی T است که ارتفاع و قاعده آن، میتواند متفاوت یا برابر باشد. تولید این نوع قوطی پروفیل آهنی با سه روش نورد سرد، نورد گرم و برش طولی تیرآهن با طول 6 تا 12 متر و ضخامت 0.9 تا 2.5 میلیمتر انجام میشود.
البته روش سوم، یک روش استاندار محسوب نمیشود و تنها میتوان آن را در شرایط بحرانی استفاده کرد که امکان تهیه سپریهای استاندارد وجود نداشته باشد.
برای تولید سپری آهنی از استانداردهای مختلفی از جمله DIN 1022، DIN 59051 و DIN EN 10055 استفاده میشود.
کاربرد سپری بیشتر در اتصالات سازههای فولادی، اسکلت سقف کاذب، سقف شیروانی، اتصال پل به ستون فلزی، در و پنجره و ساخت اعضای مرکب مانند خرپا مشاهده میشود.
پروفیل کلاهی با نورد انواع ورقهای فولادی و بر اساس نیاز و کاربرد، ساخته میشود. این پروفیل فولادی جوشکاری راحتی دارد و میتوان به کمک آن انواع ماشینآلات صنعتی و سطوح انتقال را تولید کرد.
پروفیل چهارچوب فرانسوی، یکی از انواع پروفیلهای باز به شمار میآید. این نوع قوطی آهن با روش نورد سرد ورق فولادی با ضخامت 2 تا 2.5 میلیمتر با طول 6 متر ساخته میشود.
در این مسیر از استانداردهای ISIRI 7338 و ISIRI 7336 پیروی میشود. کاربرد پروفیل فرانسوی برای ساخت چهارچوب درب و پنجره استفاده میشود. قیمت پروفیل فرانسوی وابستگی زیادی به میزان عرضه و تقاضا دارد؛ به این شکل که هرچه عرضه در بازار افزایش یابد، قیمت پروفیل آهن فرانسوی روند نزولی میگیرد.
پروفیل لنگه دری برای ساخت پروفیل چهارچوبهای فرانسوی و تولید چهارچوب درب کاربرد دارد. فلز پایه برای ساخت این نوع قوطی پروفیل داخل کوره گداخته میشود. پس از عبور از میان غلتکهای مخصوص و فرم دهی، برشهایی را به شکلهای موردنظر میدهند. در مرحله آخر تولید قوطی لنگه دری نیز باز پخت و آنیل انجام میشود.
تولید پروفیل کلافی، به روش نورد گرم ورق سیاه با فولاد گرید ST37 انجام میشود. پروفیل کلافی طول حدود 6 متر و ضخامت بین 0.9 تا 2.5 میلیمتر دارد. پروفیل کلافی جزو گروه یک لبه است و برای ساخت درب و پنجره مورد استفاده قرار میگیرد.
پروفیل بسته دارای سطح مقطعی به شکل هندسی دایره(پروفیل لوله)، مربع و غیره است و با دو روش اصلی تولید میشود. در روش اول مقاطع بدون درز با فرآیند اکستروژن ایجاد میشوند. سپس با عبور قطعه داغ شده از یک حفره، پروفیل موردنظر شکل خود را به دست میآورد. روش دوم بر اساس فرآیند جوشکاری است. به این شکل که ورقها از غلتکهای نورد عبور میکنند و فرم میگیرند. سپس جوشکاری لبههای لوله شکل انجام میشود.
از پوشش فولادی یا آهنی در ساخت قوطی گالوانیزه استفاده میشود تا جلوی زنگزدگی محصول را بگیرد. این روکش رویی، از پروفیل محافظت میکند تا خوردگی رخ ندهد. پروفیل یا قوطی گالوانیزه با روشهای فولاد الکترو گالوانیزه، فولاد گالوانیزه شیب گرم و فولاد پیش گالوانیزه ساخته میشود. برای خرید و مشاهده قیمت پروفیل گالوانیزه میتوانید بر روی این لینک کلیک کنید تا لیست و جدول قیمتی را که به صورت روزانه آپدیت میشود ببینید.
در تولید این نوع قوطی پروفیل، از استیل و فولاد زنگ نزن استفاده و به شکل کشیده یا فشار داده ساخته میشود. کاربرد این محصول بهصورت گسترده در اتصال دو قطعه به یکدیگر و پرکردن فاصله بین آنها مشاهده میشود.
طی فرآیندی به نام اکستروژن آلومینیوم تبدیل به قوطی و پروفیلهای آلومینیوم با شکل و اندازههای مختلف برای کاربردهای متفاوت، میشود. از این نوع مقطع فلزی بیشتر برای ساخت درب و پنجره استفاده میشود. شاخههای 6 متری این محصول را خریداری میکنند و در کارگاههای ساخت در و پنجره آن را تبدیل به پنجرههای پیش ساخته میکنند. برای آشنایی با انواع پروفیل آلومینیوم به این صفحه مراجعه کنید.
امروزه بیشترین قوطی پروفیل موجود در بازار، پروفیل کامپوزیت است. این محصول مقاومت بالایی را در شرایط نامناسب آب و هوایی دارد و دچار خوردگی نمیشود. در نتیجه عمر آن در برابر عوامل مخرب بسیار بالا است به همین دلیل کاربردهای زیاد و گستردهای دارد.
قوطی و پروفیل دو مثال از مقاطع فولادی هستند. همانطور که گفته شد، پروفیل آهن، شامل انواع قوطی آهنی میباشد و به بیان دیگر، قوطی زیرمجموعه پروفیل بهحساب میآید. قوطی پروفیل آهن یک مقطع چهار گوش دارد که به دلیل اینکه از لحاظ ظاهری به قوطی شبیه است، به این نام معروف شده است. تفاوت این دو نوع مقطع، در مواردی همچون کاربرد، استاندارد، قیمت، ترکیب شیمیایی و غیره مشاهده میشود.
در این مطلب سعی کردیم در ابتدا شما را با قوطی پروفیل آشنا کنیم و تاریخچهای را از آن بیان کنیم. سپس انواع قوطی آهن و پروفیل را به شما معرفی کردیم. در ادامه کاربردها و مزایای استفاده از این محصول را بررسی کردیم. حال با افزایش اطلاعات و آگاهی در خصوص ویژگیها و مشخصات این محصولات، میتوانید هرکدام را در جایگاه صحیح خود استفاده کنید.