استفاده از آهن آلات در ساختمان سازی امری اجتناب ناپذیر است زیرا آهن آلات از اجزای اصلی و مهم در فرآیند ساخت و ساز به شمار می آیند. از این نوع مصالح در ساختمان ها، از گذشته تا امروز استفادههای بسیاری شده است، به عنوان مثال در مراحل اولیه ساختمان جهت ایجاد فونداسیون و محکم سازی بنا از آهن استفاده میشود و در طول عملیات ساخت هم از این مصالح به عنوان پایه برای سازههای سقفی بهره میگیرند.
به طور کلی، آهن آلات در انواع و اندازههای مختلفی ساخته میشوند که هریک از آنها بر اساس جنس موادی که در ساختارشان به کار رفته است و بسته به محلی که نصب میشوند، کاربردهای خاص خود را دارند و نقش مستقلی را در محکم سازی ساختمان ایفا میکنند. آهن آلات انواع مختلفی دارند که در ادامه به توضیح ویژگیها و کاربردهای هرکدام به طور مختصر میپردازیم.
یکی از مهمترین مصالحی که در ساختمان به کار میرود تیر آهن است، این محصول در همان مراحل اولیه ساخت و برای ایجاد اسکلت و چهارچوب اصلی ساختمان به کار گرفته میشود. تیر آهن دارای انواع مختلفی است که هر کدام از آنها ویژگی های مخصوص خود را دارند و برای فضاهایی خاص به کار میروند.
ازانواع مختلف تیر آهنها میتوان به تیرآهن های بال پهن، لانه زنبوری، تیرآهن های INP و تیرآهن IPE اشاره نمود که هر کدام برای موارد خاصی در ساخت و ساز به کار گرفته میشوند. به طور کلی میتوان گفت که تیرآهن نقش یک تکیه گاه محکم را ایفا کرده و فشار باری که به ساختمان وارد میشود را تحمل میکند و از ریختن ساختمان جلوگیری میکند.
توری مش از دیگر مصالح پرکاربرد در صنعت ساختمان سازی است که از شبکهای از رشتههای فلزی ساخته شده است که به صورت افقی و عمودی در هم تنیده و روی هم قرار گرفتهاند. رشتههای فولادی به کار رفته در ساختار توری مش به وسیله عملیات جوش به هم دیگر وصل شدهاند و همین امر باعث میشود استحکام و مقاومت بالایی داشته باشند.
از توری مش در فضاهای مختلفی مانند؛ کف انبارها و سالن، ساخت تونل و پلها، دیوارهها استفاده میشود. حتی در موتورخانهها به جهت افزایش و ارتقا میزان استحکام بتن و جلوگیری از ترکیدگی و خرابی آن در طول زمان، از توری مش استفاده میکنند.
تقریبا ۹۰ درصد از اسکلت اصلی هر ساختمان را آهن و فولاد تشکیل میدهد، بعد از تحولات عظیم در ساختوساز و پیدایش مصالح ساختمانی جدید با هدف افزایش راندمان و کاهش هزینهها اما باز هم میبینیم که کاربرد آهن در ساختمان سازی پر اهمییت و غیرقابل چشم پوشی است، بنابراین بهتر است قبل از خرید این آهن آلات آنها را خوب بشناسیم تا بتوانیم بهترین خرید را داشته باشیم.
یکی دیگر از انواع فلزات به کار رفته در ساخت و ساز، توری رابیتس است. رابیتس متشکل از ورقههای فولادی مشبکی است که هر یک از ورقها از گالوانیزه گرم ساخته شدهاند و به وسیله مفتولهای گالوانیزهای که مخصوص رابیتسبندی هستند به شبکه فرعی وصل میشوند.
از رابیتسها در دیوارها و ستونها جهت جلوگیری از ایجاد ترک، در سقف های کاذب برای ساخت آرک و طراحی دکوراسیون داخلی، در بتن ریزی و ساخت دیوارهای کاذب و یا به عنوان پوشش برای کاور کردن تاسیساتی مثل کانالها و لولهها، استفاده میشود.
پروفیل از دیگر مصالح ساختمانی است که در دو دسته صنعتی و ساختمانی تولید و عرضه میگردد. ساختار پروفیلها به شکل مقاطع فلزی تو خالی میباشد که انواع و کاربردهای متفاوتی دارند. به طور کلی، پروفیلهای ساختمانی در دو دسته باز و بسته تقسیمبندی میشوند که هریک کاربردهای متفاوتی در صنعت ساختمان سازی دارند؛ به عنوان مثال از پروفیلهای نوع باز در ساخت سقف انبارها، پارکینگ ها، سولهها و سالنهای با مساحت بالا استفاده میشود. پروفیلهای نوع بسته در ساخت و تولید در و پنجره و پروفیلهای PVC ، لولهها کاربرد دارند.
میلگردها به عنوان یکی از پرکاربردترین مصالح ساختمانی به شمار میروند که شامل میلههای فولادی یا آهنی میشوند. این مصالح براساس شکل ظاهری که دارند در یکی از سه دسته ساده، آجدار و آجدار پیچیده قرار میگیرند. میلگردها از ساختمان در برابر مواردی مثل نیروهای کششی محافظت کرده و نقش بسزایی را در بالا بردن مقاومت بتن ایفا میکنند و سبب افزایش استحکام ساختمان در شرایطی مانند هنگام وقوع زلزله میشوند.
علاوه بر شکل ظاهری، میلگردها را بر طبق جنس فلز به کار رفته در آنها دسته بندی میکنند که در آن صورت فولادی یا آهنی میباشند. میلگردهای فولادی ضد زنگ هستند و در مقایسه با میلگردهای آهنی قیمت بالاتری در بازار دارند. استفاده از میلگردهای فولادی در مکانهایی نظیر موتورخانهها که گاهاً رطوبت بالایی دارند، میتواند عمر تجهیزات لوله کشی تاسیسات را بالا برده و به این ترتیب، نیاز به تعمیر موتورخانه را تا حد بسیار زیادی کاهش دهد.
همانطور که در این مقاله گفته شد، انواع آهن آلات مختلف در عملیات ساخت و ساز کاربردهای فراوانی دارند. استفاده از آهن آلات در استحکام و مقاومت ساختمان از اهمیت بالایی برخوردار است؛ زیرا از همان ابتدای کار و مراحل اولیه تا مراحل پایانی ساخت، این محصولات از اجزا و مصالح جدانشدنی در فرآیند ساخت و ساز هستند که هر یک از آنها بسته به محلی که نصب میشوند سبب افزایش و بالا رفتن استحکام و مقاومت سازه میشوند.