یکی از محصولات تولید شده از شمشهای فولاد، لوله فولادی سیاه است. این سازه فلزی کاربرد گسترده و متنوعی در صنایع مختلف دارد. اما کاربرد این محصول بسته به نوع روش تولید لوله بستگی دارد. به عبارتی دیگر دو نوع روش تولید برای لوله فولادی وجود دارد. تفاوت در این دو روش منجر به تولید لوله بدون درز و لوله درزدار میشود.
تفاوت روش ساخت این دو محصول سبب شده است که کاربردهای مختلفی برای آنها در نظر گرفته شود. علاوه بر آن در قیمت تمام شده لولهها تفاوت وجود دارد. در اینجا به بررسی این تفاوتها پرداختهایم و مزایا و کاربردهای این دو محصول را بررسی میکنیم.
برای شناخت تفاوت لوله ابتدا لازم است با هر یک از آنها به طور مختصر آشنا شوید. لوله فولادی بدون درز را با نام لوله مانسمان یا سیملس نیز میشناسند. در طول فرایند ساخت این محصول به هیچ وجه از عملیات جوشکاری استفاده نمیشود.
بلکه برای تولید، شمش فولادی را بعد از حرارت و کشش و فرایندهای ساخت بعدی، به لوله تبدیل میکنند. این محصول به علت نداشتن هیچگونه درز و جوشی دارای استحکام بالاتری نسبت به لوله درزدار است.
امروزه در خطوط انتقال سیالات پرفشار در مناطق مختلف با شرایط جوی متفاوت از لولههای درزجوش استفاده میشود. دو روش عمده برای تولید لولههای درزدار، لوله درزجوش مستقیم و لوله اسپیرال هستند. برای ساخت لوله درزدار پس از نورد ورق فولادی برش خورده، به شکل دایره درمیآید و در آخر دو سر ورق به یکدیگر جوش داده میشود و به مرحله آزمایش منتقل میشود.
امروزه کاربرد لولههای درزدار در صنایع مختلفی دیده میشود. از جمله این صنایع میتوان به صنعت خودروسازی برای ساخت جک و شاسی، ساخت کشتی، تولید لوله های فاضلاب، لوله شوفاژ و گاز، در صنعت ساختوساز برای تولید داربست و حصار، تونل سازی و تولید قطعات صنعتی اشاره کرد.
درخصوص لوله فولادی بدون درز نیز میتوان گفت که این محصولات معمولا در تولید خطوط گاز و لولههای حمل مایعات و سیالات به کار گرفته میشود. با توجه به اینکه لولههای بدون درز می.توانند فشارهای بالا را تحمل کنند، از این محصولات فولادی به صورت گسترده در کاربردهای فشار قوی ازجمله پالایشگاهها، سیلندرهای هیدرولیک، صنایع هیدروکربن و در زیرساختهای نفت و گاز استفاده میشود.
دلایل زیادی برای به کارگیری لولههای فولادی به عنوان بهترین انتخاب وجود دارد. اما در اینجا به چند مزیت اصلی این سازههای فولادی اشاره میکنیم.
لولههای درزدار و لوله فولادی بدون درز نسبت به سایر لولههای تولید شده بسیار بادوامتر و مقاومتر هستند. مهندسان در صنایع مختلف لولههای فولادی را به دلیل استحکام بالا بهترین گزینه میدانند. این لولهها مقاومت خوبی در برابر لرزش، شوک و فشار زیاد دارند. دوام این لولهها در کاربردهای روستایی حدود ۵۰ سال و در کاربردهای شهری حدود ۲۵ سال درنظر گرفته شده است.
فولاد برخلاف فلزات دیگر به راحتی دچار خوردگی و زنگزدگی و سایر واکنشهای شیمیایی نمیشود. این امر سبب شده تا لولههای فولادی درزدار و بدون درز نیاز کمتری به مراقبت و نگهداری داشته باشند و سالها بعد از نصب ماندگار باشند.
لولههای فولادی صددرصد قابلیت بازیافت دارند و میتوان مجددا آنها را ذوب و به مواد قابل استفاده دیگر تبدیل کرد.
آشکارترین تفاوت مقاطع فولادی درزدار و بدون درز در روش تولید انها است. پیشتر اشاره شد که در فرایند تولید لوله درزدار برخلاف لوله فولادی بدون درز از عملیات جوشکاری استفاده میشود. تفاوت بارز دیگر در ساخت آنها مواد مورد استفاده برای تولید است.
بدون درز بودن لولههای فولادی سبب میشود که کیفیت و استحکام بالاتری نسبت به لوله فولادی درزدار داشته باشد. تفاوت دیگر آنها این است که لوله فولادی بدون درز عموما در قطرهای کوچکتری تولید میشود زیرا تولید لوله بدون درز در قطر زیاد بسیار دشوار و پرهزینه است.