مهندسان و مصرفکنندگان با توجه به نقش اساسی تیرآهن در ساختمانسازی به انتخاب و خرید این مقاطع فولادی اهمیت زیادی میدهند. به این منظور لازم است که با برخی فرایندها از خط تولید گرفته تا سایزبندی و فروش انواع تیرآهنها، حتی به صورت مختصر آشنا شویم.
آشنایی بیشتر با انواع استانداردهای تیرآهن، سایزبندیها و کاربرد هر یک از ابعاد مختلف این مقاطع، برخی از روشهای تولید و سایزبندی تیرآهن و سایر ویژگیها سبب میشود که تیرآهنهای باکیفیت را راحتتر شناسایی کنید و خرید بهتر و مطلوبتری داشته باشید.
از آنجا که تیرآهنها وظیفه تحمل بار وارده به سازه را دارند، لازم است که استحکام خوبی داشته باشند. هرچه این مقاطع محکمتر ساخته شوند سازه نهایی شما از استحکام بیشتری برخوردار بوده و ایمنی بالاتری خواهد داشت. در کنار استحکام تیرآهن باید درنظر داشت که وزن بیش از حد تیرآهن باعث بالا رفتن وزن سازه میشود و این موضوع نیز مشکلساز است.
از این رو مصرفکنندگان در هنگام خرید به چهار فاکتور کاربرد، کیفیت، وزن و قیمت تیراهن توجه ویژهاب دارند. حال که به حساسیت نقش تیرآهن در سازهها بیشتر پی بردیم، توحه بیشتری بر روی فرایند تولید و ارزیابی این محصول میکنیم. در این مقاله تمرکز اصلی بیشتر بر روی فرایند سایزبندی تیرآهنها، روشهای مخصوص سایزدهی و مراحل کنترل و بستهبندی این مقاطع فولادی است.
یکی از مراحل مهم در خط تولید تیرآهنها فرایند سایزینگ است. در هر خط تولید از ابتدا باید ابعاد تیرآهن ازجمله عرض جان، ضخامت و ارتفاع بالها مشخص شده باشد. تیرآهنها اغلب در اندازههای 10، 12، 14، 16، 18، 20، 22، 24، 27 و 30 تولید و عرضه میشوند.
با بالا بردن دقت در ابعاد و سایزینگ شرایط نهایی محصول بهتر خواهد بود و قیمت تیرآهن را دستخوش تغییر خواهد کرد. درنهایت محصول را به طولهای دلخواه برش میزنند. برش این مقاطع برای سایزبندی تیرآهن به روشهای مختلفی صورت میگیرد که در ادامه به آنها اشاره میکنیم.
درخصوص انواع روش برش تیرآهن میتوان گفت که دو روش برنول و کوپال برای برشدهی مقاطع درنظر گرفته شده است. در روش گرمایی برنول با تولید شعلهای بنفش از گاز اکسیژن و استیلن تیرآهنها برش داده میشوند. در روش کوپال برای برش از دستگاه قطعکن کمک گرفته میشود که این روش را با نام برش گیوتین نیز میشناسند. براساس بهکار گیری هریک از استانداردها چهار نوع تیرآهن تولید میشود که هریک از آنها در ابعاد مشخصی تولید و برش میخورند.
تیرآهنهای معمولی یا IPE بیشتر در ستونها و سازههایی مثل خرپا استفاده میشود به همین جهت سایزبندی این تیرآهن اغلب در اندازههای ۱۲, ۱۴, ۱۶, ۱۸, ۲۰, ۲۲ ,۲۷ ,۳۰ سانتیمتر و در طولهای ۱۲ متری تولید میشوند.
تیرآهن هاش یا IPB در دو نوع سبک و سنگین موجود است و در اندازههای ۱۰, ۱۲, ۱۴, ۱۶, ۱۸, ۲۰, ۲۲, ۲۴, ۲۶, ۲۸, ۳۰, ۳۴, ۳۶, ۴۰, ۵۰, ۶۰ سانتیمتر سایزبندی میشوند.
تیرآهنهای لانه زنبوری نیز باتوجه به ظاهر و نحوه ساخت در کاربردهای مختلفی استفاده میشود. این مقاطع اکثرا در ساخت سقفها، راهپله، پلسازیها و سقف پارکینگها کاربرد دارند.
آخرین مرحله در خط تولید تیرآهن مربوط به کنترل و بستهبندی آنها است. مقاطع فولادی پس از تولید باید از نظر کیفی، فنی، ظاهری و تلورانس ابعادی ارزیابی و بررسی شوند. بررسی این مقاطع باتوجه به استانداردهای موردنظر صورت میگیرد. پس از کنترل و ارزیابی تیرآهنها، اگر از هر نظر بدون مشکل باشند، به مرحله بستهبندی میرسند. با بستهبندی این مقاطع، بندیلهای مشخصی که شامل برگه مشخصات و شناسه محصول میشود بر روی محصول درج شده و به این صورت در بازار عرضه میشوند.
باتوجه به مطالب ارائه شده در بالا، مشخص است که در قیمتگذاری این مقاطع فولادی موارد زیادی از قبیل نحوه تولید، استانداردهای ساخت مقاطع، سایزبندی تیرآهنها، کنترل کیفیت و ارزیابی نهایی اهمیت دارد. از این رو کارنهجات مختلف تولیدکننده تیرآهن در سطح کشور با توجه با این عوامل قیمت نهایی تیرآهن را مشخص میکنند.